سەردەمێک پارەی نەوت و درۆ و دەلەسەکانی ئاشتی هەورامی وا سەرشێتی کردن کە بەڵێنی ئەوەیان دەدا هەولێر دەبێتە دوبەی و هەرێمی کوردستان دەبێتە سەنتەرێکی گەورەی سیاسی و ئابوری ناوچەیی بەڵام هەرێمەکە تا دێت بچووک و بچووکتر دەبێتەوە.
ئاسۆس ئەحمەد هەردی کە وەک نووسەر و ڕۆشنبیر ناوی دەبەن لە نووسینێکدا بە بۆنەی ڕادەستکردنەوەی بێهزاد خوسرەوی، داوای لێبوردنی لە کوردانی ئێرانی کردووە.
ماوەیەکی زۆر بەسەر دوایین مووچەی دابەشکراوی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان تێپەڕدەبێت و بایکۆتی مووچەخۆران لە سنووری پارێزگای سلێمانی سەری هەڵداوەتەوە، نوێنەرانی کوردیش لەبەغدا دەستەوئەژنۆ دانیشتوون و هیچ رۆڵێکیان لەچارەسەرکردنی یەکجارەکی کێشەی مووچەی ئەو خەڵکەدا نیە.
هێرشە درۆنییەکانی تورکیا لە هەرێمی کوردستان تا دێت بەرفراوانتر و مەترسیدارتر دەبێت و دەڵێکی هەرێم موڵکێکی بێ ساحیبە کە کەس نییە بەرگری و داکۆکی لەم خەڵکە بکات؟ بە ڕاستی فەلسەفەی هەبوونی حکومەتی هەرێمی کوردستان چییە؟
هێشتا زامی هێرشە درۆنییەکەی سەر ڕێگە سەیدسادق – هەڵەبجە بۆ خەڵکی هەرێمی کوردستان ساڕێژ نەبووە کە جارێکی تر درۆنی تورکیا بە چاوساغی دەزگای هەواڵگری و دژە تیرۆری پارتی دیمۆکراتی کوردستان و بارزانییەکان بووە هۆی گیان لە دەستدانی سێ کەسی تر.
وەزارەتی پێشمەرگەی حکومەتی هەرێمی کوردستان یەک لەو وەزارەتانەیە کە هێشتا نەبووەتە وەزارەتێکی یەکگرتوو و هەموو شتێکی لە نێوان پارتی و یەکێتی تێدا حیزبایەتییە و هیچ کاتیش ئەو بانگەشەیە بۆ یەکخستنی هێزەکان دەکرێت نابێتە کردار.
خاڵۆزایەکم لە هەولێر کرێچی عەرەبێک بوو، عەرەبەکە لەخانویەک زیاتری هەیە، ئەمڕۆ کەم دێ هەیە لەکوردستان ماڵێ دوو ماڵ عەرەبی تیانەبێت، ئامارێکی نافەڕمیم بیستوە تەنێ لەهەولێرو سلێمانی گوایە نۆسەد هەزار خێزانی عەرەب هەن، جا خودا دەزانێ لەدهۆک چەندن، کەم نوسینگەی خانو بەرەی سلێمانی و هەولێر هەیە پڕ نەبێت لەعەرەب، تەنانەت بۆ خۆپیشاندان و لافیتە هەڵگرتنیش ناچارین برای عەرەبی چاوڕەش بەرین، بابایەکی عەرەب لەسەر سەتیە دروستنەکراوەکەی سلێمانی بیست دۆنم زەوی تاپۆی هەیە، کەچی کوردێکی کەرکوکی ویستویەتی لەڕاپەڕین خانویەک بکڕێت وتویانە تۆ کارتی زانیاریت کەرکوکە نابێ، بۆ بەسرەو موسڵ و شوێنەکانی دیکە قەیدی نیە.
هەواڵی کوژرانی دانیشتوویەکی هەرێمی کوردستان لە شاری ئیستەنبوڵی تورکیا و بە هۆی کوردی قسەکردن و لە لایەن 15 کەسی تورکەوە بابەتێک نییە بە ئاسانی سەیر بکرێت، هەرچەندە کوژران و برینداربوونی خەڵک و داگیرکردنی خاکی کوردستان لە لایەن تورکیاوە بۆ بنەماڵەی دەسەڵاتداری بارزانییەکان بابەتێکی سادە و ئاساییە.
شەڕی چەکداریی براکوژی لە ساڵانی ١٩٩٤ تا ١٩٩٧ لە نێوان پارتی و یەکێتی ڕوویدا، دەرنجامەکانی بووە ھۆی گورزێکی دوژمنگەرایی بەھێز لە ناو کۆمەڵگەی هەرێمی کوردستان، پەروەردەیەکی دژوار و ململانێی سیاسی نەوەکانی بە لاڕێدابردوە.
عێراق داوا دەکات بەرهەمهێنانی نەوتی هەرێم کەم بکرێتەوە بۆ ١٥٠ هەزار بەرمیل و تەسلیمی سۆمۆی بکەن بۆ هەر بەرمیلێکیش ٧٠ دۆلار حساب دەکەن و لەناوخۆ بەکاریدەهێنن.
ڕێکخراوی ۱۷ی شوبات بۆ مافەکانی مرۆڤ داوا دەکات بە هۆی ڕووداوی ٣١ی ئابەوە، مەسعودبارزانی دادگایی بکرێت تا ژیاندا ماوە.
دوای چۆڵکردن و ئاوارە بوونی چەندین گوندنیشین، لە ئێستادا داوا لە دانیشتوانی گوندەکانی هاوێری ناوچەی کوێستانیی گارە کراوە گوندەکانیان چۆن بکەن و سوپای تورکیا داگیری دەکات و بنکەی نوێ دادەنێت.
هەیسەم خەزعەلی، شرۆڤەکاری سیاسی عێراقی دووپاتیدەکاتەوە کە دەستدرێژی تورکیا پێشێلکردنی سەروەری عێراقە، هەروەها هاوڵاتییان دەکاتە ئامانج.
ئەو هەولێرەی بە پایتەختی هەرێمی کوردستان و ناوەندی دەسەڵات و حوکمڕانی بارزانییەکان دەناسرێت، دەیان قەیران و کێشەی تێدایە کە بارزانییەکان ساڵەهایە لە چارەسەرکردنیدا شکستیان هێناوە.
سیاسەتەکانی پارتی و ماڵی مەسعود بارزانی، هەرێمی کوردستان بەرەو لێواری شەڕێکی ناوخۆیی گەورە دەبات. لێدوان و هەڵوێستی بەرپرسانی پارتی دیمۆکراتی کوردستان لەم ڕۆژانەدا ئەوەی ڕوون کردووەتەوە و بەم بۆنەوە شەپۆلێکی ترس و نیگەرانی ڕووی لە خەڵکی کوردستان کردووە.