هەرێمی کوردستان چۆن دەبینم؟
زۆرێک لەو فەرمانبەرانەی لە دووای ساڵی ٢٠١٤ خێزانیان پێکهێناوە، بەهۆی ناڕێکی داهاتیانەوە توانای دابینکردنی پێداویستییە سەرەتاییەکانیان نییە. نەبوونی سەقامگیری دارایی دەبێتە هۆی هەستکردن بە بێهیوایی و دەیان کێشەی دەروونی درووست دەکات کە تەنانەت دەتوانین بلێین کاریگەری لە سەر کارامەیی و هاندانیان بۆ کاری داهێنەرانەش دەبێت، چونکە بەردەوام دۆخە ئابووریەکە لە مێشکیان دەخولێتەوە و دڵنیا نین لەوەی جارێکی دیکە مووچەیان پێدەدرێتەوە یان چۆن توانای کڕینی شتە سەرەکییەکانی وەک خۆراک و دەرمان و کرێی خانوویان دەبێت.
ئەم ئاڵەنگاریانە لە کەرتی تایبەتیشدا بە ڕوونی هەستیان پێدەکرێت. نەبوونی دەرفەتی دامەزراندنی بزنسی بچوک و مامناوەند و هەلی وەبەرهێنان و کارکردن لە کوردستان بۆشاییەکی دەروونی قوڵی لەلای گەنجان درووستکردووە کە وێنەیەکی ناڕوونی بۆ داهاتوویان نەخشاندووە و بووەتەهۆی زیادبوونی حاڵەتەکانی دڵەڕاوکێ.
لەگەڵ خراپتربوونی دۆخی ئابووری، تەندروستی دەروونی دانیشتووانی هەرێمی کوردستان کەوتووەتە ژێر فشارێکی زۆرەوە. پرسەکانی تەندروستی دەروونی ئاڵۆزن، هۆکارە بایۆلۆژی و دەروونی و کۆمەڵایەتییەکان لەخۆدەگرێت و فشاری ئابووریش بەشدارێکی بەرچاوە لەم ناسەقامگیرییەدا. زۆرجار نا سەقامگیری دارایی پەیوەندی بە دڵەڕاوکێ و خەمۆکی و تەنانەت کێشەی تەندروستی دەروونی توندترەوە هەیە کە دەکرێت بگاتە حاڵەتی خۆکوشتن و لەبیرمان نەچێت چەندین حالەتی خۆکوشتن بەهۆی خراپی دۆخی ئابوورییەوە ڕوویداوە.
ئەوەی جێگەی سەرنجە ئەم دۆخە مانگانە ڕووبەڕووی هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان بووەتە لە ماوەی ١٠ ساڵی ڕابردوو، سترێسی مانگانە و نەزانینی کات و بڕی ئەو داهاتەی کە مانگانە دەستیان دەکەوێت بەتایبەتی بۆ ئەو کەسانەی کە بەرپرسیاریەتی منداڵ و کەسانی بەتەمەنیان هەیە بە تێپەڕبوونی کات دەبێتە هۆی شەکەت بوونی تاک و دڵەڕاوکێی درێژخایەن و خەمۆکی و هەستکردن بە ماندوێتی سۆزداری.